ΤΑ ΑΠΕΧΘΕΣΤΕΡΑ / Χρίστος Χατζήπαπας

 

Τα απεχθέστερα των ψεμάτων

εκφέρονται στους επικήδειους

ηρώων. Με τους οποίους η πατρίς

έχει φτάσει πλέον

στα όριά της. Ασφυκτιά

από λόγους κενούς σε κενοτάφια

σε τάφους με οστέα τεταπεινωμένα.

Δυσφορούν οι νεκροί δοκιμάζουν

ενίοτε να σηκωθούν

ψελλίζοντας ένα παράπονο

που πνίγεται σε ηχηρά παιγνίδια τελετών

θρήνους αγαπημένων εν ζωή

που αδυνατούν να εννοήσουν

τα βρωμερά τερτίπια της Ιστορίας

στα μισοφαγωμένα λόγια τους: Φτάνει πια,

είμαστε κακό παράδειγμα πορείας

γενικής. Συνέλθετε!

Πολιτικοί με σύγχρονα μέσα

παρακολούθησης νεκρών επιτηδείως

αποκρύβουν ό,τι υποχθόνια θρυλείται

και κυρίως

στα αλλεπάλληλα φέρετρα που φτάνουν εν πομπή –

όπου η φωνή των είναι ούτως ειπείν διακριτή

πριν καταλάβουνε κι αυτοί σιγά σιγά

την θέση τους οριστικά

κάτω απ’ τo χώμα.

Ο πίνακας / Χρίστος Χατζήπαπας

Ο μέγας αθώος
ο αμνός της προδοσίας
ο ζηλωτής
ο Τσε Γκεβάρα της όλης υπόθεσης
μιαρός κατά το ιερατείο
ουδόλως ξεχώρισε
δυστυχώς
στον πίνακα
«Οι δώδεκα απόστολοι»
του Αντρέα Καραγιάν.

Τη στιγμή που των ζηλωτών
τ’ αγύριστα κεφάλια
κοσμούν έκτοτε
τον κρανίου τόπο.

Χρίστος Χατζήπαπας (βιογραφικά στοιχεία)

Ο Χρίστος Χατζήπαπας γεννήθηκε στην Κύπρο το 1947. Σπούδασε κτηνιατρική στη Σόφια, όπου αργότερα έκανε μεταπτυχιακά.  Βιβλία του τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο της Κύπρου. Ένα μυθιστόρημα και μια συλλογή διηγημάτων του μεταφράστηκαν στα βουλγαρικά και μια άλλη στα αγγλικά. Ξεχωριστά ποιήματα και διηγήματά του μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες. Είναι Πρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου.



Εργογραφία:

Ποίηση:

2012:Τα πηγάδια της ιστορίας, Γαβριηλίδης

1979: Εισαγωγή στην Τραγωδία
1969 : Ενδοσκόπιο

Διήγημα

2001:   Έρως εν καμίνω, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
2009: Το ασταθές βήμα και άλλα διηγήματα, Γαβριηλίδης

Μυθιστορήματα

2000  Στο μάτι του φιδιού, Εκδόσεις Καστανιώτη
1993: Στην ολκό του μαύρου φεγγαριού 

1989  Το χρώμα του γαλάζιου υάκινθου, Εκδόσεις Καστανιώτη
1981: Το μεγάλο ψέμα 
1984: Εντελώς φυσιολογικός και άλλα διηγήματα 

Τα πηγάδια της Ιστορίας: Ποιητική Συλλογή του Χρίσου Χατζίπαπα εκδοθείσα το 2012/ Εκδόσεις Γαβριηλίδης

Τα πηγάδια της Ιστορίας

Είχαμε πηγάδια
λίγα, κάποτε
που δρόσιζαν τα χείλη μας
σε χρόνους άβροχους
σε χρόνους δίψας
ακρίδας και όφεων.
Γέμισαν πτώματα.

Μωραίνει, λένε, Κύριος
όν βούλεται απολέσαι –
αλλά γιατί εμάς;

Αντλούσαμε με τ’ αλακάτι
μαύρο νερό της συμφοράς
ανίδεοι τάχα
μην ξέροντας χρόνους πολλούς
πως μέσα εκεί
δρακιάζει η σήψη.

Τα πηγάδια μας
πολλών χιλιάδων χρόνων
τα μπαζώσαμε
με πτώματα εχθρών
ανεπάρκειες και βλακεία.

Τώρα
αφυδατωμένοι
ρακένδυτοι
χωρίς δυνάμεις
προχωράμε ασθμαίνοντας
αυτάρεσκα
στο μέλλον…

***

Αφήστε το μήνυμά σας

Αφήστε το μήνυμά σας
μετά τον χαρακτηριστικό ήχο
είπε η φωνή
κι έμπηξε χάχανο αποκρουστικό.
Μου κίνησε την περιέργεια
και ξαναπήρα.
Ο θάνατος απουσιάζει
δοκιμάστε σε λίγο.
Αμέ;
Τρελός είμαι;

Με πήραν αυτοί
μόλις που’ χα τελειώσει
με την αγγειοπλαστική
τα ποτά, το τσιγάρο
όλες τις λοιπές χαρές.
Μην ανησυχείς, είπε
μια στριγκιά γλυκιά φωνή

ο Διάβολος ήταν
που ‘παιζε με τον Erickson
τη Nokia, τη Νέκυια
κι άλλες γνωστές μάρκες.

***

Η θάλασσά μου

Η θάλασσά μου
δύστροπη σήμερα
γι’ αυτό δεν μπήκα μέσα της
μέχρι να κατευνάσουν τα νευράκια της
να’ ναι καλή μαζί μου
να μου φιλά το σώμα
εγώ να γλιστρώ στο βυθό της,
έμβρυο
να με περνά απ’ τον κόλπο της
να με αναγεννά
στα ιαματικά της ξεπλένοντας
τη θλίψη μου.

***

Βγάζω το καπέλο στον διάβολο

Βγάζω το καπέλο στον διάβολο∙
καταφέρνει να εισδύει
εντός σου
ερήμην των κυττάρων σου
πλην παρόντων
σατανικά παρόντων
στην τρυφερή διαβολική του σκέψη.
Να διατετραίνει σήραγγες
αόρατος
ενίοτε βαρβαρικός
γυαλί από πόθο
να κόβει το μέταλλο των αντιστάσεων
να φωνασκεί σαν έφηβος
προπετής

και καθήμενος ως άγγελος
στους κρατήρες του στήθους σου
να εποπτεύει
το υγρό στόμιο
της μεταμέλειάς σου.

Ναι αυτός είναι ο Διάβολος
που θα ψήφιζα για Θεό
χωρίς έλεος.
Και έως θανάτου.

***

Αγέννητα βρέφη

Πόσα διηγήματα
χάθηκαν μέσα στον ύπνο
σαν αφύλακτα παιδιά του δρόμου
πόσες ποιήσεις
καταβρόχθισε
και δεν έφτασαν ως το πρωί.

Διαφορετικοί κοιμόμαστε
αλλιώτικοι ξυπνάμε
μην ξέροντας σε ποιο κρεβάτι
μένει έγκυος η μνήμη
με ποιον μας απατά μες στο σκοτάδι

σε ποια κλινική
ή κάδο απορριμμάτων
τ’ αποβάλλει

χωρίς ένα χάδι
ανάγνωση νηφάλια
πρωινή.

***

Προδοσίες

Κατόρθωσες κ ι αυτό ,
συγγραφεύ μέγα,
να προδίδεις φίλους
με τόση ευκολία.
Μετά από ενδελεχή προπόνηση,
εννοείται.
Ξεκινώντας από τον εαυτό σου
που κρυβόταν χρόνια
παριστάνοντας τον ρέμπελο
γράφων επιτηδείως –
ακόμη και άσιτος έμεινες
επί μακρόν.

Ώσπου συνήλθες
πρώτα οικόσιτο
σε πισινές αυλές,
εν συνεχεία
ορθά κοφτά τα είπες
–όπως τα ήθελαν–
έγινες δεχτός στα σαλόνια τους
που

«να, προς τα κει πέφτουν!»
έλεγε ο Σκαρίμπας
μουντζώνοντάς τα–
μα κι ο Βάρναλης,
θαρρώ.

Το τείχος του Χρίστου Χατζήπαπα

Με την αυγή
σαν φτάσουν οι σημαδεμένοι πρωτοπόροι -
πρωτότοκοι των δύο φυλών
με τις σημαδεμένες πόρτες
και τα καλίκια των δυνατών αλόγων
αυτοί με τα κέρατα κρεμασμένα στο λαιμό -
για μια καλύτερη ώρα
θα ηχήσουν τα κύμβαλα
τον κοφτερό τους ήχο.
Το τείχος θα πέσει

Το τείχος

Με την αυγή
σαν φτάσουν οι σημαδεμένοι πρωτοπόροι -
πρωτότοκοι των δύο φυλών
με τις σημαδεμένες πόρτες
και τα καλίκια των δυνατών αλόγων
αυτοί με τα κέρατα κρεμασμένα στο λαιμό -
για μια καλύτερη ώρα
θα ηχήσουν τα κύμβαλα
τον κοφτερό τους ήχο.
Το τείχος θα πέσει

Μετά τη σφαγή

Δεν ξέρω αν θα ξαναγράψω
γι΄ αγάπη
για τον αλχημιστή ουρανό μας
το ποσφυρό τ΄ απογεύματος
και τις Φοινικούδες της Λάρνακας. 

Δεν ξέρω αν θα ξαναγράψω 
για την αργυρή δροσοσταλίδα
π΄ απόμεινε στ΄ απανωχείλι του φεγγαριού 
στα ρηχά της Αμμόχωστης πόλης 
σα λουόμασταν μεσάνυχτα γυμνοί. 

Δεν ξέρω αν θα ξαναγίνω ποιητής 
να σας πω για το τραγούδι του Τρύγου 
με τις μαύρες ρόγες
και τις ελιές στα μάγουλα. 

Δεν ξέρω αν θα ξαναπώ 
για το όνειρο 
π΄ απλωμένο στην αμμουδιά της Γλυκιώτισσας
γεννούσε χίλιους ποιητές τα καλοκαίρια 
χίλιους ερωτευμένους.

Μετά τη σφαγή
μιλάει το αίμα μου.

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΘΛΙΨΗ Ή ΕΝ ΤΗ ΣΑΡΚΙ ΤΟ ΗΓΕΜΟΝΙΚΟΝ

Αν είναι να μιλούμε

την αλήθεια

ας είμαστε πραγματιστές

είπε το σώμα

με την αυτοπεποίθηση

του περιέχοντος

τον νου και την ψυχή

εννοώντας προφανώς

κάτι ευτελή δικά του

σαρκικά.

Οι άλλοι όμως

αιθεροβάμονες

πλασμένοι λες από ευγενή υλικά

δεν καταλάβαιναν

πόσο ανήκανε στο σώμα

και στο χώμα

πόσο τους κατάτρεχε

η υλική υπόσταση τους

κρατούσαν αποστάσεις

αξιοπρέπειας

κύρους

γινατιού

Ώσπου αποδείχτηκαν το ξένο σώμα

ανεπίκαιροι

κακήν κακώς διωγμένοι

κατηραμένοι

μη βρίσκοντας εφεξής

νόημα κανένα

έξω απ' αυτό.

Στίχος

«Γι’ αυτή την πόρτα

                δεν μπορούμε να μιλάμε

                μην ξυπνήσουμε όσους περπατούν

                σαν υπνοβάτες μες στον ύπνο μας».

τα πηγάδια της Ιστορίας (απόσπασμα)

«...Τα πηγάδια μας
πολλών χιλιάδων χρόνων
τα μπαζώσαμε
με κουφάρια εχθρών
ανεπάρκειες
και βλακεία.
Τώρα αφυδατωμένοι
ρακένδυτοι
χωρίς δυνάμεις
προχωράμε
ασθμαίνοντας
κι αυτάρεσκα
στο μέλλον»
*****
«Έλα, μη καθυστερείς,
εξαντλείται ο χρόνος
εξαντλείται γενικώς
σέρνοντάς μας από το χέρι
μας εξαντλεί.
Όλα πωλούνται δύο σε ένα
κι αυτός ο κερατάς
σε δέκα, είκοσι
και βάλε.»
*****

Η ομορφιά δεν ξεφεύγει από την ασχήμια
και τη σήψη
μένει όμως σκέψη αισθησιακή μες τον αέρα
……
ανασεμιά σε στίχο
να τη οσμίζονται οι ειδήμονες οι τολμηροί
κι οι εμποδισμένοι
*****

‘Να θυμάσαι τα όνειρα
να τα ξεχωρίζεις
από τοπία και γυναίκες
όπου πέρασες
αλαφιασμένο ζαρκάδι
τα σώματα που άγγιξες
κι αυτά που δεν άγγιξες
έχουν ένα σύνορο
έξω από τον ύπνο’

*****


Τώρα που έκλεισε, είπε
οριστικά το παράθυρο
στην άπλα του πράσινου
το μονοπάτι
που μας ροβολούσε στην ευτυχία
με τα σμηγματικά υγρά του
πάχνη του αχαλίνωτου
απομένει μόνο η σύνεση
η αλλόκοτη σύνεση του θανάτου.
*****

“Αροδάφνες στον αυτοκινητόδρομο”

“Ευτυχώς, αροδάφνη,
ευδοκιμείς ακόμη στα μέρη μας,
τα ξηρικά
στην πέτρα
τον ασβεστόλιθο
το σεληνιακό τοπίο της ψυχής

μέσα στη σκόνη των ερήμων μας
τη χαρμολύπη του καλοκαιριού
βγαίνεις στους δρόμους
με το ροζ φουστάνι
το άσπρο νυφικό
χορεύοντας

ατίθαση προκλητική
η τρίτη, η καλλύττερη λαλούν σε Ροδαφνούσα

και τώρα λοιδορείς με χρώματα
τη μέσα σκοτεινιά μας συνδαυλίζοντας ό,τι απέμεινε
με σπινθήρα ακροτελεύτιο
βαθιά
στο νεκρωμένο εγώ μας.

Όμως αργήσαμε πολύ:
άνου να πάμεν, Ροδαφνού, τζ’ αφταίννει το καμίνιν…